Wiosna to kluczowy okres dla zbóż ozimych, podczas którego rośliny intensywnie się rozwijają, a jednocześnie stają się bardziej podatne na różnorodne choroby grzybowe.
Grzybowe patogeny mogą znacznie obniżyć plony, a w skrajnych przypadkach doprowadzić do całkowitej utraty plonów. Dlatego tak ważne jest, aby rolnicy już na wiosnę podejmowali skuteczne działania profilaktyczne i zwalczające, chroniące zboża przed rozwojem chorób. W poniższym artykule przybliżymy najczęstsze grzybowe choroby zbóż ozimych oraz przedstawimy sprawdzone metody ich zwalczania.
Najczęstsze grzybowe choroby zbóż ozimych
Wśród chorób grzybowych, które atakują zboża ozime, można wyróżnić kilka najbardziej groźnych i powszechnych. Do nich należą:
Septorioza paskowana liści pszenicy – wywoływana przez grzyb Zymoseptoria tritici. Objawia się charakterystycznymi, owalnymi plamami z brązowymi lub czarnymi punktami (piknidiami) na liściach. Choroba ogranicza powierzchnię asymilacyjną roślin, co skutkuje spadkiem plonu.
Rdza brunatna – spowodowana przez grzyb Puccinia triticina. Na liściach i źdźbłach pojawiają się rdzawo-brunatne, pyliste zarodniki. Rdza brunatna prowadzi do osłabienia roślin i mniejszej odporności na stresy środowiskowe.
Mączniak prawdziwy zbóż – wywołany przez Blumeria graminis. Choroba objawia się białym, mączystym nalotem na liściach i kłosach. Może ograniczać wzrost roślin i obniżać jakość ziarna.
Zgnilizna podstawy źdźbła – powodowana przez różne gatunki grzybów, m.in. Gaeumannomyces graminis. Objawia się brunatnieniem i gniciem podstawy źdźbła, co prowadzi do jego łamania i zamierania roślin.
Każda z tych chorób może powodować poważne szkody w uprawach, jeśli nie zostanie odpowiednio wcześnie wykryta i zwalczona.
Jak skutecznie powstrzymać grzybowe choroby zbóż ozimych tej wiosny?
Wiosna to czas intensywnych zabiegów ochronnych. Oto najważniejsze zasady, które pomogą w skutecznej ochronie zbóż przed chorobami grzybowymi:
Wczesna diagnostyka i monitorowanie plantacji
Regularne przeglądy pola pozwalają na szybkie wykrycie pierwszych objawów chorób. Należy zwracać uwagę na zmiany na liściach, źdźbłach i kłosach, a w razie podejrzenia infekcji – pobierać próbki do badań lub konsultować się z doradcami rolniczymi. Im wcześniej wykryjemy chorobę, tym skuteczniej i taniej ją zwalczymy.
Stosowanie odpowiednich fungicydów
W przypadku wystąpienia chorób konieczne jest zastosowanie preparatów grzybobójczych. Wybór fungicydu powinien opierać się na rodzaju wykrytej choroby oraz zaleceniach producentów środków ochrony roślin. Wiosenne opryski najlepiej wykonywać podczas sprzyjających warunków pogodowych – gdy nie ma silnego wiatru ani deszczu, który mógłby zmyć środek.
Rotacja upraw i odpowiedni płodozmian
Stosowanie płodozmianu zmniejsza ryzyko akumulacji patogenów w glebie. Uprawa zbóż w tym samym miejscu rok po roku sprzyja rozwojowi grzybów chorobotwórczych. Dlatego warto planować zmianę roślin uprawianych na polu, by przerwać cykl rozwoju grzybów.
Wybór odpornych odmian zbóż
Coraz więcej hodowców oferuje odmiany zbóż ozimych o podwyższonej odporności na najczęstsze choroby grzybowe. Inwestycja w takie nasiona może znacznie zmniejszyć ryzyko strat w plonie i ograniczyć konieczność stosowania środków chemicznych – https://innvigo.com/zwalczanie-chorob-grzybowych-w-zbozach-ozimych-fungicydy/.
Optymalizacja nawożenia i nawadniania
Nadmiar azotu sprzyja rozwojowi chorób grzybowych, podobnie jak zbyt duża wilgotność powietrza i gleby. Dlatego ważne jest, aby nawożenie było dobrze zbilansowane, a nawadnianie dostosowane do rzeczywistych potrzeb roślin. Dzięki temu rośliny będą silniejsze i bardziej odporne na ataki patogenów.
Grzybowe choroby zbóż ozimych stanowią poważne zagrożenie dla wiosennych upraw, ale przy odpowiednio wczesnym wykryciu i zastosowaniu właściwych metod ochrony można skutecznie ograniczyć ich negatywne skutki. Regularne monitorowanie plantacji, stosowanie fungicydów zgodnie z zaleceniami, odpowiedni płodozmian oraz wybór odpornych odmian to fundamenty skutecznej walki z patogenami grzybowymi. Dzięki tym działaniom zboża ozime będą miały większe szanse na zdrowy i bujny rozwój, co przełoży się na wyższe i bardziej stabilne plony tej wiosny.